Vụ Exxon
Ngày 24-3-1989, tàu Exxon Valdez đổ dầu thô ngoài khơi Alaska. Một cuộc đánh giá thiệt hại được tiến hành, chủ yếu sử dụng phương pháp đánh giá có điều kiện và ngày 8-10-1991, Exxon bị xử phải trả một tỷ đôla cho bang Alaska và cho Chính phủ liên bang, trong đó có 100 triệu tiền phạt, phần còn lại trả rải đều trong 11 năm không tính lãi.
Tuy nhiên vụ việc không chấm dứt ở đây. Ngay từ tháng 4-1991, Exxon tuyển dụng nhiều nhà kinh tế để tiến hành một cuộc nghiên cứu thực nghiệm và lý thuyết về độ tin cậy của phương pháp đánh giá có điều kiện và tổ chức một hội thảo về những công trình này tại Washington trong hai ngày 2 và 3-4-1992.
Cho dù có sự có mặt của những nhà kinh tế từng tham gia vào việc đánh giá thiệt hại của thủy triều đen năm 1989, nhưng hầu hết những người tham gia là những thẩm phán hoặc viên chức chính phủ và duy chỉ các nhà tư vấn của Exxon mới được đăng đàn. Do những công trình trình bày chỉ được phát ngay sau khi bắt đầu hội thảo, dữ liệu được sử dụng trong các cuộc nghiên cứu thực nghiệm không được cung cấp, những câu hỏi được nêu lên trong hội thảo bị sàng lọc gắt gao, nên cuộc hội thảo này xuất hiện giống như một bài tập tranh thủ công chúng hơn là một cuộc hội thảo khoa học.
Kết luận của các nhà tư vấn là rõ ràng: không thể tiến hành đánh giá có điều kiện đúng đắn và thậm chí không nên thử làm việc này.
Cũng vào thời gian đó, Exxon ráo riết vận động hành lang chính quyền tổng thống Bush, đặc biệt là Viện quốc` gia nghiên cứu đại dương và khí quyển (National Oceanic & Atmospheric Administration NOAA) được Quốc hội ủy quyền năm 19992 việc hoàn chỉnh những phương thức đánh giá một cách hợp pháp các thiệt hại liên quan đến thủy triều đen. Một tuần sau khi cuộc hội thảo trên, NOAA thông báo thành lập một nhóm chuyên gia khoa học (do hai nhà kinh tế được giải Nobel là Kenneth Arrow và Robert Solow làm chủ tịch) để phán xét tính thích đáng của phương pháp đánh giá có điều kiện.
Kết luận của nhóm chuyên gia này nhấn mạnh lợi ích của phương pháp có điều kiện là phải tuân thủ một phương thức ứng dụng chính xác.
Theo Philippe Bontems, Gilles Rotillon.
Kinh tế học môi trường. Bản dịch tiếng Việt. 2008. Nhà xuất bản Trẻ. TP. Hồ Chí Minh.
